Veel mensen van wie de Kundalini-energie onverwacht is vrijgekomen weten niet wat er met hen gebeurt, en de bestaande maatschappelijke onwetendheid over dit multidimensionale transformatieve proces maakt het moeilijk om medische of alternatieve hulpverleners, of geestelijke raadslieden te vinden die de symptomen herkennen, zeker wanneer ze sterk fysiek zijn. Veel mensen weten dat de vrijgekomen Kundalini-energie de deuren kan openen naar allerlei mystieke, paranormale en magische ervaringen, maar weinig mensen realiseren zich dat het ook een dramatische impact op het lichaam kan hebben. Mensen die reageerden bij Shared Transformation doen verslag van lange vreemde perioden van ziekte, maar ook radicale geestelijke, emotionele, inter persoonlijke, psychische, spirituele veranderingen en veranderingen van levenswijze. Steeds weer horen we verhalen van frustrerende, soms wanhopige bezoeken aan artsen, healers, therapeuten etc. Die het niet begrepen, noch konden helpen bij de talloze pijnen en problemen die een razende Kundalini-energie ontketent

De volgende symptomen zijn veel voorkomende manifestaties van vrijgekomen Kundalini-energie:

• Spiertrekkingen, krampen of spasmen.
• Sterke energiestromingen of immense electriciteit die door het lichaam circuleert.
• Jeukende, trillende, prikkende, tintelende, stekende of kriebelende sensaties.
• Intense hitte of koude.
• Onvrijwillige lichaamsbewegingen (komen vooral voor tijdens meditatie, rust of slaap): schokken, trillen, bibberen; het gevoel door een innerlijke kracht in houdingen te worden geduwd, of het lichaam op een ongebruikelijke manier bewegen. (kan verkeerd gediagnosticeerd worden als epilepsie, restless legs syndrome (RLS) or PLMD)
• Veranderingen in eet- en slaappatronen
• Episoden van extreme hyperactiviteit of juist overweldigende moeheid (sommige mensen met ME of het chronisch vermoeidheidssyndroom ervaren een Kundalini-ontwaken)
• Geïntensiveerde of verminderde sexuele lust.
• Hoofdpijnen, druk op de schedel.
• Versnelde hartslag, pijnen op de borst.
• Spijsverteringsproblemen.
• Gevoelloosheid of pijn in de ledematen (vooral linkervoet en -been)
• Pijnen en blokkades op wat voor plek dan ook; vaak in de rug en nek (veel gevallen van fybromyalgie zijn Kundalini-gerelateerd)
• Emotionele uitbarstingen; snelle stemmingswisselingen; buitenproportionele perioden van verdriet, angst, woede of depressie, schijnbaar zonder oorzaak.
• Spontane vocalisaties (inclusief lachen en huilen) - net zo onbedoeld en oncontroleerbaar als hikken.
• Het horen van een intern geluid of geluiden, meestal beschreven als een fluit, trommel, waterval, fluitende vogels, zoemende bijen; maar het kan ook klinken als bulderende, ruisende of donderende geluiden of als oorsuizingen.
• Geestelijke verwarring; moeite met concentreren.
• Veranderde bewustzijnsstaten; verhoogd bewustzijn; spontane trancestaten; mystieke ervaringen (wanneer het geloofssysteem van de persoon teveel bedreigd wordt door deze ervaringen, kan dit leiden tot psychose en grootheidswaan)
• Hitte, vreemde aktiviteit en/of ervaringen van gelukzaligheid in het hoofd, vooral rond de kruin.
• Ecstase, gelukzaligheid en perioden van immense vreugde, liefde, vrede en compassie.
• Paranormale ervaringen: buitenzintuiglijke waarnemingen; lichaamsuittredingen; herinneringen aan vorige levens; astraal reizen; direkte bewustwording van aura's en chakra's; contact met spirituele gidsen d.m.v. Innerlijke stemmen, dromen of visioenen; helende krachten.
• Toegenomen creativiteit: nieuwe interesse in zelfexpressie en spirituele communicatie d.m.v. Muziek, kunst, poezie etc.
• Toegenomen begrip en gevoeligheid: inzicht in de eigen essentie; dieper begrip van spirituele waarheden; byzonder bewustzijn van de omgeving (inclusief "vibraties" van anderen)
• Verlichtingservaringen: een direkt weten van een grotere realiteit; transcendent bewustzijn.

 

Sommige mensen geven aan dat ze het concept "Kundalini" vreemd vinden, en liever praten over een (spiritueel) ontwaken of bewustworden, en dat is prima. Maar voor velen die contact opnemen biedt de verklaring van Kundalini-energie een belangrijk denkkader waarin zij hun ervaringen kunnen accepteren en kunnen werken met hun ervaringen. We hebben allemaal een unieke manier van interpreteren, honoreren en beschrijven van onze spirituele wijsheid. Ik geloof niet dat er één juiste manier is om de waarheid te kennen en uit te drukken. Het is veel belangrijker volgens mij om een open hart te hebben en trouw te blijven aan onze eigen weg, waar die ook naartoe leidt.

Er wordt ook vaker gevraagd waarom we niet meer nadruk leggen op het goddelijke en de realizatie van God, wat centraal staat in een spiritueel ontwaken. Omdat iedereen zijn mystieke ervaringen verschillend ervaart en persoonlijk interpreteert, en het belangrijk is dat niemand zich hierin buitengesloten voelt, spreken we alleen van bewustwording en transcendente staten.

Bovendien komen diepere spirituele realisaties vaak pas later voor, soms maanden of jaren nadat andere symptomen van het vrijkomen van Kundalini-energie zich hebben voorgedaan. Mensen die duidelijk spirituele ervaringen hebben zijn meestal beter in staat te integreren en profijt te trekken uit dit proces, onafhankelijk van hoe men het noemt. Maar diegenen die ziekte of vreemde psychische verschijnselen ervaren zijn vaak erg gealarmeerd totdat zij begrijpen dat ze niet ziek of gek zijn. En zelfs verlichtings- en andere prachtige ervaringen kunnen zo sterk zijn dat mensen aan hun verstand gaan twijfelen. Om deze reden is het belangrijk deze informatie te bieden en ervaringen op dit gebied met anderen te delen.

 

Adviezen voor het omgaan met spirituele crisis

 

 

-         Accepteer de fase waar je nu in zit, wat die ook moge zijn. Hoewel je je het nu misschien moeilijk kunt voorstellen: het gaat voorbij. Probeer niet in paniek te raken, paniek brengt je altijd verder van huis.

 

-         Geloof in jezelf. Elk mens heeft alles in huis om alles te hanteren, je kunt er echter niet altijd direct bij. Blijf vertrouwen dat je, hoe dan ook, je weg zult vinden.

 

-         Stel geen onmogelijke eisen aan jezelf zoals: dan en dan moet het echt voorbij zijn. Wees lief voor jezelf, en geef jezelf de ruimte om met vallen en opstaan hier mee om te gaan.

 

-         Zoek ontspanning via muziek, ga daarbij op je bed liggen of op de vloer, met een slaapzak o.I.d. Over je heen. Het is vaak heel goed gebleken om daarbij te luisteren naar lichte klassieke muziek. (fluit, harp, viool, kamermuziek, renaissance of barok, Mozart, Vivaldi, Bach e.d.)

 

-         Let in deze fase extra op je dromen. Zijn er thema’s die steeds terugkomen? Maak een soort droomdagboek – een schrift met een pen naast je bed – of ga eventueel in een droomgroep.

 

-         Artistieke expressie: schrijven, schilderen, muziek maken is erg helend voor de ziel. Het gaat er niet om te streven naar een kwalitatief hoog nivo. Het gaat erom dat je een kanaal vindt voor wat je doormaakt naar de concrete materie toe. Dit geeft je handvaten.

 

-         Doe eventueel een gerichte meditatie, bijvoorbeeld actieve imaginatie, maar alleen in overleg met een spiritueel leraar die de spirituele crisis (her)kent.

 

-         Ontwikkel simpele persoonlijke rituelen zoals bijvoorbeeld:

O       Alles wat jou nu belast loslaten door het op te schrijven en vervolgens te  verbranden, of in het water te gooien om een steen gebonden. Het werkt goed als daar een getuige bij is die je erg vertrouwt.

O       Onder de douche je voorstellen dat alles wat je nu hindert om je te ontspannen, mee wegloopt in het afvoerputje.

O       Je voorstellen dat je omgeven wordt door wit of diepblauw licht dat je als een schild beschermt tegen invloeden van onwelkome elementen.

 

-         Het kan goed zijn om een tijdje niet bezig te zijn met actief innerlijk onderzoek. Zeker als je in therapie gaat is het misschien beter om tijdelijk meer de dagelijkse problemen te bespreken, dan een uitgebreide psycho-analyse of een heftig regressief proces in te gaan, totdat de crisisverschijnselen over zijn.

 

-         Doe tijdelijk geen spirituele oefeningen. Verschillende heilige werkvormen zijn ontstaan vanuit het verlangen om de spirituele energie te doen ontwaken en ervaringen op te wekken in mensen. Zoals: intensief gebed, meditatie, chanting, yoga, tai chi of andere bewegende meditatievormen. Het is beter om in periodes van overgevoeligheid hiervoor door spirituele doorbraak of crisis, hier helemaal mee te stoppen tot de heftige verschijnselen voorbij zijn. Zelfs allerlei spirituele of esoterische literatuur is niet aan te bevelen. Het is juist belangrijk om elke activiteit die gericht is op diepgaande introspectie te staken. Als alles weer tot rust gekomen is van binnen zal je vanzelf, intuïtief aanvoelen wat goed voor je is om (weer) op te pakken.

 

-         Verander tijdelijk je dieet. Vegetarisch, veganistisch, suikervrij, ayurvedisch, macrobiotisch eten e.d. Zijn voedingssystemen die de energie omhoog voeren, spiritueel ondersteunend. Het is heel goed om in een periode waarbij de spirituele energie nog ongecontroleerd in je rondcirkelt, toe te geven aan het verlangen naar dierlijk eiwit, suiker en chocola (de twee laatsten niet bij insuline problemen of hypoglycemie!) Dierlijk eiwit brengt ons namelijk razendsnel terug naar de gemiddelde energie-kompactheid die we in het normale dagelijkse verkeer gewend zijn. (geen varkensvlees). Peulvruchten, noten en zaden hebben dat effect ook wel, maar veel trager. Bovendien is daar naar verhouding veel meer van nodig dan een menselijke maag kan verdragen om hetzelfde gewenste effect te bereiken. De natuur heeft ons gebouwd als omnivoren. Onze motor draait het lekkerst op drie keer per week een biefstuk van 100 gram! Goede alternatieven voor de biefstuk zijn: 200 gr. Kwark, biogarde of ander gezuurd melkproduct, 2 plakken kaas, kippebouillon, 100 gr. Kippenvlees, 100 gr.witte vis. Kies er elke dag twee uit deze rij. Als je van nature de neiging hebt om wat hoog in je energie te zitten moet je over het algemeen wat zwaarder eten, of afwisselen om in balans te blijven. Helemaal suikervrij, vegetarisch of veganistisch is dan niet goed voor je. Het is wel goed om het gebruik van chemisch gekleurd of anderszins bewerkt voedsel te minimaliseren. Wees zeer voorzichtig met tabak, alcohol en koffie. Drink liever een goede kalmerende kruidenthee met hop, melisse en valeriaan. Verder: elk chakra reageert op voedsel van dezelfde kleur. Wanneer je meer wilt aarden, eet dan voedsel voor chakra 1: rood, bruin en donkergroen. (Dit voedsel is meestal erg mineraalrijk: bietjes, rode kool, allerlei soorten bessen, rood vlees, spinazie e.d.)

 

-         Zoek simpele, kalmerende aktiviteiten. De spirituele crisis kan zulke sterke verschijnselen hebben, dat je concentratie vermindert. Daardoor wordt het moeilijk om te lezen, handwerken, schilderen, schrijven e.d. Ook films of televisie kijken kan moeilijk worden, evenals autorijden of drukke gesprekken voeren. De vuistregel is: breng stress-oproepende betrokkenheid met je omgeving terug naar kleine, behapbare proporties. Wat meestal wel goed gaat is: in de tuin werken, afwassen, huishouden, hout hakken of ieder ander eenvoudig werk waar je niet bij hoeft na te denken en veel met je handen moet werken.

 

-         Zorg goed voor je lichaam. Joggen, wandelen, fietsen, dansen en zwemmen is goed om te doen. Laat je af en toe eens masseren.

 

-         Zoek de juiste omgeving op voor jou. Misschien heb je tijdelijk behoefte aan verandering van omgeving. Zoek mensen op die je vooral kunnen laten zijn zoals je bent, ook als dat betekent dat je bijvoorbeeld tijdelijk afstand moet nemen van je partner of familie. Als je thuis kunt zijn met begeleiding van een vertrouwde vriend of familielid is dat wel aan te bevelen. Als één van je verschijnselen is dat je alles weet en aanvoelt van mensen in je omgeving, is het zeker goed jezelf een tijdje terug te trekken uit het sociale verkeer tot je weer meer in evenwicht bent. Zoek lotgenoten, een lotgenotengroep of helpers die de verschijnselen kennen.

 

Tips voor hulpverleners

 

Twee eerste hulpmethoden voor acute toestanden die wijzen in de richting van op psychose of uittreding lijkende tijdelijke toestanden, in het kader van de spirituele crisis:

 

-         Koperzalf van Weleda (Cuprum Metallicum preaparatum 0,4%  a.f.p., 30 ml. Unguentum/Weleda/ Den Haag, te bestellen zonder recept bij iedere apotheek) Inmasseren onder de voetzolen en rond de stuit. Dit geeft een snelle doorbloeding en (tijdelijke) opening van voet- en stuitchakra’s.

 

-         De helper van de betrokken persoon laat diegene op de grond liggen op een zachte ondergrond. De helper trekt in een snelle beweging de (gestrekte) benen aan de hielen tegelijk omhoog tot de benen een rechte hoek maken met het bekken. De helper slaat met korte droge klappen met de vlakke hand onder de voetzolen van de betrokken persoon tot die “terugkomt”. Daarna is een korte “bonding” wel aan te bevelen, vanwege meestal een grote koude-ervaring. Betrokkene beeft vaak hevig achteraf. De bonding slechts uitvoeren in aanwezigheid van veilige derden zoals familie, partner of vrienden. (“bonding” is vasthouden alsof je een baby troost)

 

Homeopathische ondersteuningsmiddelen:

-         Nux Vomica D6 (zwaarmoedigheid vooral bij mannen)

-         Ignatia D6 (zwaarmoedigheid vooral bij vrouwen)

-         Avena Sativa oertinctuur (bij geestelijke uitputting, gebrek aan eetlust, slapeloosheid en alle nerasthenische toestanden), 3 maal daags 10 druppels in warm water

-         Passiflora incarnata D2 (bij angst en krampen: maakt slaperig, kalmeert en sterkt de zenuwen)

-         Zincum Valerianum D3 (kalmeringsmiddel bij slapeloosheid)

Homeopathische middelen uitsluitend gebruiken in overleg met een goede klassiek homeopathische arts, antroposofisch arts of natuurgenezer die aangesloten is bij de VNG.

 

 

Hoe verder met de Kundalini

Het doel van de Kundalini

 

(Figuur 1) Als de Kundalini vanuit het bekken is verbonden met de aardse en de hemelse pool, stralen - na de nodige zuivering – energieën door de wervelkolom en om het lichaam heen in twee richtingen. Van bovenaf straalt licht vanuit een andere, spirituele dimensie binnen door energieveld en lichaam naar de aarde.

Het doel van de Kundalini, de scheppende oerkracht in onszelf, is de eenwording van de mens en de verdere evolutie van ons bewustzijn door creatieve zelfverwerkelijking. Daartoe hebben we bij onze geboorte een sterk geconcentreerde hoeveelheid Kundalini-energie meegekregen. In het ontwikkelingsproces dat we vervolgens doormaken is de hele mens betrokken, van top tot teen en daaromheen, met lichaam, ziel en geest. Dit betekent dat onze energie op harmonieuze wijze moet stromen door het hele lichaam heen, en ook door de energielagen rondom het lichaam. Zo is er een optimale verbinding mogelijk tussen ‘hemel’ en ‘aarde’ door ons heen, en zijn we open voor inspiratie vanuit ons wezen, ons hogere Zelf. Ons lichaam met de energiehuishouding daarin en –omheen is eigenlijk een soort antenne die kan worden afgestemd op subtiele maar ook krachtige, helende energieën die ons helpen om hier en nu, in het dagelijks leven, werkelijk onszelf te zijn en de juiste creatieve bijdrage te leveren.
Het eerste wat er nodig is om hiervoor open te zijn, is een doorstroming van energie in de lengterichting naar beneden, heel letterlijk tot in de aarde onder onze voeten. Zo laten we ook los, wat er anders aan overtollige energie, emoties en spanningen in ons blijft hangen. Alleen door het continu loslaten naar beneden is er de nodige ruimte in ons lichaam om van bovenaf licht en inspiratie door ons heen te ontvangen, zoals de bedoeling is. Als de Kundalini die al in het lichaam is zich verbindt met de grote kosmische energie wijd om ons heen, de Mahakundalini, gaan we de eenheid van ‘binnen’ en ‘buiten’ (zelf en wereld) ervaren.
Doorgaans gebruiken we ons lichaam – onze antenne – echter nogal verkeerd. Door de nadruk op denken wordt er teveel energie naar het hoofd getrokken en zit het hoofd te vol; we houden emoties vast in de borstkas, maag-zonnevlechtgebied en de rest van het lichaam; en we laten onze liefde niet stromen. Zo ontstaat innerlijke verdeeldheid en verkeren we in diverse misverstanden omtrent onszelf en de juiste manier om met onze energie om te gaan.

 

 

(Figuur 2) Bij een psychose stuwt de energie vanuit de bekkenbron ongeremd naar boven en vervliegt boven de schedel: verhoogd bewustzijn raakt verward met wanen.

 

Misverstand 1: ‘alleen maar naar boven’
Een veel voorkomend misverstand is dat de Kundalini alleen maar omhoog zou moeten gaan. Dit is een verkeerde interpetatie van de ‘reis omhoog door de chakra’s’ uit de Indiase yoga-benadering. De Kundalini uit de bron in het bekken is een warme energie, die vanzelf stijgt als er onderweg geen blokkades zijn. Maar het energieverkeer door de wervelkolom, tussen de onderste en bovenste chakra’s, moet in twee richtingen plaatsvinden: wat opstijgt, moet ook weer afdalen. De energie moet niet van één plaats naar een andere maar circuleren; een deel van wat aan de achterzijde omhoog stroomt, moet bijvoorbeeld door de voorkant weer terug omlaag naar de basis in het bekken, die verbonden is – of kan zijn - met de aarde. Dit is alleen mogelijk als er ook een doorstroming is vanuit het bekken naar beneden, door de voeten heen zelfs.
Het lichaam is met zijn energiehuishouding als een magneet met twee polen, één boven het hoofd en één onder de voeten. Als de verbinding met de onderste pool (in de aarde, als we staan) niet wordt onderhouden, kan de warme energie vanuit het bekken te krachtig omhoog gaan stuwen en worden hoger gelegen energiecentra te krachtig, te plotseling en/of te sterk geprikkeld, zodat we zweverig en ontregeld raken door ervaringen die we niet in ons dagelijks leven kunnen integreren. Ook organen kunnen dan gaan disfunctioneren.

 

Misverstand 2: ‘Kundalini is een heel aparte energie’

(Figuur3) Het netwerk van meridianen in de acupunctuur, zeer behulpzaam om onze energiehuishouding te ordenen.

Het tweede misverstand is dat de Kundalini een heel aparte energie zou zijn. Dit stemt niet overeen met de noodzaak van algehele circulatie. De Kundalini in de bekkenbron is een latent aspect van prana (chi of ki), de universele levenskracht. De energieën van de chakra’s, die van de nadi’s (energiebanen of meridianen) en de kosmische energieën waarmee de Kundalini zich wil verbinden, zijn in essentie één en dezelfde energie. Deze energie wordt - als alles in harmonie is - telkens omgevormd in specifieke energieën die nodig zijn in bepaalde organen en andere delen van het lichaam. In zekere zin is dus alles Kundalini: er straalt Kundalini uit onze ogen en datgene waarnaar we kijken, straalt Kundalini terug - alles wat we waarnemen is samengesteld uit Kundalini. Als onze energiehuishouding op de juiste wijze is geordend en verbonden met de kosmische energieën, straalt er Kundalini met een zachte, liefdevolle kwaliteit uit ons mystieke hart en rondom door de huid heen.
Wanneer de energie uit de bekkenbron krachtiger gaat circuleren, worden ook onze zintuigen sterker tot werking geprikkeld en alle gewaarwordingen intenser, of ze nu van binnen of van buiten het lichaam komen, en of het nu neutrale, plezierige dan wel onprettige ervaringen zijn – dat maakt de Kundalini in principe niet uit: voor ons wezen is alles interessant als onderdeel van de weg naar bewust één zijn. Ons bewustzijn is eigenlijk ingesteld op het voelen van alles wat er te voelen valt, en het loslaten van alles wat ons hindert in onze ontwikkeling. Bewustzijnsverruiming is in de eerste plaats een kwestie van voelen, direct gewaarzijn. Een verhoogd lichaamsbewustzijn is dan ook de eerste stap op de innerlijke weg, het pad van inwijding.

(Figuur 4) Kringloop van energie vanuit de bekkenbodem door benen en voeten, en vanuit de bekkenbodem door de wervelkolom naar boven, langs het schedeldak en midden door de voorzijde van het lichaam terug naar de bekkenbodem; een van de manieren om door acupunctuur of oefening een excessieve hoeveelheid Kundalini-energie in het hoofd te voorkomen.

Misverstand 3: ‘je kunt er toch niets aan doen’
Het derde misverstand is dat de Kundalini, omdat zij een genezende kracht is, alles vanzelf wel weer in orde zou maken. We kunnen bewust of onbewust op diverse manieren verkeerd met onze energie omgaan, zodat we de gerichtheid op eenwording met al-wat-is dwarszitten en onze innerlijke verdeeldheid instand houden of verergeren. Ook als er meer energie uit de bekkenbron vrijkomt, kunnen we nog lang in die manieren volharden. Maar omgekeerd kunnen we ook met de energiestromen meewerken, in de eerste plaats door ons diep in te stellen op loslaten - met name het loslaten van emoties, verkrampingen en blokkades maar ook van ongezonde denk- en gedragspatronen. Hiervoor is het nodig, ons bewust te worden van deze belemmeringen – ze te voelen in plaats van eraan voorbij te leven - en ‘aan onszelf te werken’.
Je moet dan natuurlijk wel weten wat je doet. Er zijn helaas óók erg verkeerde manieren om yoga, meditatie of therapie toe te passen. Als je bijvoorbeeld te lang mediteert, het opstijgen van de Kundalini forceert, je niet deskundig laat begeleiden of je niet aan de ‘regelen der kunst’ houdt, maak je het jezelf c.q. de Kundalini onnodig moeilijk. Therapie of training is bijvoorbeeld erg riskant als die is gericht op catharsis, d.w.z. krachtige en plotselinge ontlading van emoties, spanning of overtollige energie; of als een benadering vrij direct is gericht op het dóórbreken van toestanden van veranderd c.q. verruimd bewustzijn.
Het is goed om eenmaal opgewekte energie om te zetten in gedrag, maar te heftige emotionele uitingen kunnen je aura verscheuren en je in conflict met anderen brengen. Uit angst voor dat laatste kunnen we ook te geremd raken, maar dit leidt dan tot stagnatie van energiestromen en een verhoogde interne druk die uiteindelijk toch tot uitbarstingen kan leiden. Wat nodig is, is loslaten op een rustige, evenwichtige manier.

 

Misverstand 4: ‘het doet er niet toe, hoe je ademt’

 

(Figuur 5) Het bekken van bovenaf gezien. Door meditatieve visualisatie-oefeningen kan de ‘heilige driehoek’ van de onderste staartwervel en de beide zitbeentjes het wortel- of basischakra verbinden met het sacraalchakra, en vindt de Kundalini een betere doorgang door benen en voeten en door de ruimte daartussen naar de aardse pool onder je voeten.

Een heel fundamenteel maar vaak onbewust misverstand is het idee dat je energiehuishouding in harmonie te brengen zou zijn zònder op de juiste manier te ademen. Van oudsher is wel bekend dat de circulatie van energieën en de daaruit voortvloeiende ervaringen nauw samenhangen met de ademhaling. In de yoga wordt hiervan gebruik gemaakt bij ademhalingsoefeningen (‘pranayama’) maar ook in verschillende vormen van therapie of bewustzijnstraining richt men zich nogal eens op het forceren van bewustzijnsverandering door specifieke, min of meer onnatuurlijke manieren om te ademen. Hierdoor kan, net zoals door shockerende gebeurtenissen, je energie voortijdig, te snel en te krachtig opstuwen naar centra die hoger in het lichaam liggen, met alle moeilijkheden van dien.
Als je inademt vanuit een te hoge plek in het lichaam, bouw je spanning op; onmiddellijk stuwt er energie opwaarts en allerlei kanten uit, maar vaak zonder dat overtollige energie het lichaam kan verlaten. Een verkeerde manier van ademen houdt de huid afgesloten zodat je niet door de huid heen naar buiten kunt loslaten. Door niet helemaal uit te ademen hou je de spanning vast, met nog ergere stuwingen als gevolg – de energie kan nergens heen maar hoopt zich daar op, waar ze intern nog een beetje ruimte kan vinden. Hierdoor kun je niet alleen op energetisch niveau maar in allerlei organen, zoals de hersenen, tot in elke cel van je fysieke lichaam ontregeld raken, zodat er bijzonder lastige stoornissen ontstaan. Soms zoekt het teveel aan energie zich welhaast gewelddadig een weg naar buiten, zoals door de kruin (zie de passage over psychosen).Wat je vervolgens ook maar onderneemt om iets aan ontregelingen te doen, het effect zal beperkt blijven zolang je verkeerd ademt.

 

 

(Figuur 6) Door het ademen en visualiserend oefenen vanuit het chi-punt of ‘kosmisch oog’ in het heiligbeen verenigt kosmische energie zich met de Kundalini in het bekken en stralen zij samen door benen en voeten naar de aardse pool, die op haar beurt terugstraalt naar het bekken.

Misverstand 5: ‘ik vind het zelf wel uit’
Een vrij populair misverstand is dat je (Kundalini-)energieproblemen - en eventuele psychofysieke kwalen die daarmee samenhangen - zou kunnen oplossen met een paar technische maatregelen of therapeutische handigheidjes. Wie dat denkt, rekent buiten de waard. Kundaliniproblemen wijzen op de noodzaak tot het aangaan van een proces van diep loslaten, bewustwording en psychofysieke c.q. Spirituele transformatie. Dit proces raakt de essentie van ons leven, onze bestemming, onze eenwording. We komen er niet met een paar aanpassingen terwijl we onze oude – en meestal te eigenzinnige – manier van leven in stand houden.
Bovendien gaat het om sacrale krachten, waarmee we dan ook respectvol moeten omgaan in plaats van met (slange)vuur te spelen. Experimenteren op eigen houtje is uiterst riskant omdat vrijwel iedereen blinde vlekken heeft als het zichzelf betreft. En we kunnen evenmin als een scharrelkip overal in therapieland een graantje mee pikken; dit is vaak een heimelijke strategie van het ego om het transformatieproces te beperken tot wat dat ego van pas komt, vanuit verzet tegen de overgave en eenwording waar het de Kundalini om gaat.
Als we alle energie konden aannemen zoals ze komt en ook weer loslaten, zouden we geen psychische c.q. Energetische problemen hebben maar heel en één blijven, dwars door de onvermijdelijke moeilijkheden van het leven heen. Met dit simpele feit hebben de meeste mensen veel moeite, en ook daarom is er in bepaalde fasen van ons proces gerichte therapeutische hulp nodig. Niemand kan de hele weg zonder enige hulp volbrengen – als dat wel kon, bleef het proces een egoprojekt. Laat je dus deskundig begeleiden, bij voorkeur door iemand die je energie kan voelen en/of zien.

 

Kundalini en psychosen
Psychosen ontstaan als de opwaartse tendens van de energiestroom door de wervelkolom niet in evenwicht wordt gehouden door de afdalende tendens. De energie kan dan zo krachtig omhoog gaan stuwen dat niets haar nog kan tegenhouden, zodat ze de kruin en eventueel het kroonchakra uitvliegt en boven het hoofd alleen maar verspreid raakt, in plaats van zich te verbinden met kosmische energie en samen terug te stralen door de wervelkolom en ook om het lichaam heen, tot in de aarde onder je voeten. Het ongeremd opstuwen kan het gevolg zijn van shockerende gebeurtenissen, druggebruik (bijv. cannabis), uitputting en van een verkeerde beoefening van yoga, meditatie of therapie, waarbij de aardse pool onder je voeten veronachtzaamd is.
Bij uitputting van onze normale reserves doet het lichaam bij wijze van noodsprong een direct beroep op de sterk geconcentreerde Kundalinivoorraad in het bekken. Omdat deze warme energie de neiging heeft om op te stijgen, is er bij te sterke opwekking het risico dat ze niet óók naar beneden stroomt. We beginnen dan te ‘excarneren’, en bij een psychose zitten we al gauw niet meer ‘lekker in ons vel’ maar meer daarbuiten, met name boven ons hoofd. Onderweg activeert de energie hoger gelegen energiecentra in het lichaam - en vervolgens ook energielagen om het lichaam heen – waardoor zich allerlei ervaringen voordoen waarop men niet is voorbereid. Ook al zijn sommige van die ervaringen aangenaam, accurate waarnemingen en eigen projecties kunnen met elkaar verward raken.
Door psychofarmaca kan het uitwaaieren door de schedel worden afgestopt, en soms is een psychiatrische opname onvermijdelijk. Dit geldt vooral wanneer men niet of te weinig slaapt, ook bij gebruik van een kalmerings- of slaapmiddel. De uitputting neemt dan nog verder toe. Nachten achtereen niet slapen kan zowel een psychose inluiden als er het gevolg van zijn.
Herstel van de doorstroming vanuit het bekken door benen en voeten is noodzakelijk, maar hiertoe reikt de psychiatrie vanuit een gebrek aan kennis van onze energiehuishouding doorgaans te weinig aan.

Hoe verder na een psychose?
Ook als men medicatie gebruikt, is het mogelijk om te werken aan aarden en ontspannen. Geschikte noodmaatregelen zijn: veel stevige wandelingen en praktisch handwerk, voetreflexzônemassage, acupunctuur, acupressuur en shiatsu. Deze therapeutische benaderingen werken het meest direct op energieniveau en zijn sterk gericht op herstel van evenwicht en circulatie door het hele lichaam. Tijdens een psychose kan het onmogelijk zijn om deze benaderingen zinvol toe te passen. Meditatie is tijdens een psychose en de eerste tijd erna af te raden, tenzij het gaat om een vorm van lichaamsgerichte meditatieve oefeningen met veel aandacht voor aarding. Ook yoga kan beter een poos achterwege blijven, met dien verstande dat eigenlijk alle vormen van Indiase yoga de doorstroming van de Kundalini naar boven teveel benadrukken en dus tekort schieten als het om aarden gaat. Net als sommige andere benaderingen bevorderen deze vormen van yoga het ‘ontwaken’ van de Kundalini maar hebben ze te weinig in huis voor stadia na dat ontwaken, zéker als dit onverwacht en heftig verloopt.
Na een psychose kunnen ook orthomanuele geneeskunde (correctie van de wervelkolom) en cranio-sacraaltherapie behulpzaam zijn. Psychotherapie kan nodig zijn om te leren inzien, waardoor men vatbaar is voor psychosen. De energieprocessen in- en om het lichaam hebben alles van doen met onze emoties, angsten, verlangens, weerstanden en andere motieven; kortom, met de mate waarin we ons leven op aarde zoals het nu is, wel of niet accepteren.
Naast het waarborgen van voldoende nachtrust is prioriteit nr 1 de doorstroming vanuit het bekken naar beneden, resulterend in het vermogen om de voeten altijd, onder alle omstandigheden, van binnenuit op eigen kracht warm te houden, en open naar de aarde toe. Dit is in de praktijk alleen mogelijk door op de juiste wijze te ademen, diep in het bekken. Ademtherapie die hierop is gericht, kan het ook mogelijk maken om de draad van je spirituele ontwikkeling weer op te vatten (zie hieronder: Zinvolle benaderingen voor genezing en verdere ontwikkeling).

Kundalini en depressies
Manische psychosen maken niet noodzakelijkerwijs deel uit van een bipolaire stoornis (manisch-depressief patroon), net zoals er ook depressies voorkomen zonder manische episoden. Als depressiviteit samengaat met uitputting, is de kans op een psychose wel groter (zie de passage hierboven over psychosen). Door uitputting kun je ook vastlopen en – terecht of ten onrechte – het gevoel krijgen dat je tot niets in staat bent. De moed opgeven is echter niet hetzelfde als je overgeven aan het leven zoals het komt; stagnatie van je energiehuishouding gaat altijd gepaard met innerlijke weerstand en verzet.
Een depressie na een psychose kan berusten op een uitgeputte, door innerlijke verdeeldheid verzwakte energiehuishouding, en daarnaast op een psychiatrische behandeling die de doorstroming van je energie te zeer dempt, terwijl een opname in de psychiatrie bovendien je zelfvertrouwen en gevoel van eigenwaarde kan verminderen.
In het algemeen komen depressieve gevoelens voort uit een energiehuishouding die geblokkeerd is doordat men te weinig (vooral negatieve) emoties en gedachten loslaat, zoals onmiddellijk het geval is wanneer men niet goed uitademt. Wanneer je energie niet genoeg stroomt, neemt je vitaliteit af. Het gevoel dat je in een toestand van stagnatie verzandt, kan ook een gevolg zijn van een sluimerend besef dat je niet leeft op de voor jou juiste wijze, bijvoorbeeld doordat je meent vast te zitten in een ongunstig relatiepatroon, sterk geremd bent in expressief gedrag of doordat je werk doet waarbij je je talenten onvoldoende benut, zodat je niet beantwoordt aan je bestemming, je opdracht in dit leven. Dit alles heeft een directe relatie met het wel of niet stromen van je energie en de daarmee verbonden ontvankelijkheid voor licht en inspiratie van boven.

De les van de Kundalini
De les die we uit Kundalini-problemen kunnen leren, is dat je je lichaam moet betrekken in je proces van heel- en eenwording. Het gaat om eenwording met al-wat-is, inclusief je lichaam als je aardse thuis. Als we naar ons lichaam luisteren door van moment tot moment goed te voelen waar het behoefte aan heeft en daaraan tegemoet komen, kunnen we ons veel onnodig leed besparen. Wanneer we ons bewustworden van de energiestromen in onszelf, kunnen we steeds heel direct voelen wat hier en nu nodig is, wat het juiste is om nu te doen. Zo kunnen we ook de vaak voorkomende herhaling van psychosen en andere aandoeningen voorkomen. Je kunt leren voelen wanneer je aarding vermindert, al vèr voordat je aankoerst op een psychose of andere crisis, en er dan meteen iets aan doen. Op deze manier is het ook mogelijk, tot verantwoorde afbouw van eventuele medicatie te komen.
Psychosen (of depressies en andere ontsporingen) hoeven niet te betekenen dat we het spitituele pad niet meer kunnen gaan. Maar daarbij moet het centeren in het lichaam, aarden en loslaten voorop staan. Het lichaam is in dit verband een grote hulp en gids - als wij ons niet langer gedragen als zijn tegenstander. Daartoe is het essentieel dat we niet één van de polen (de ‘aardse’ en de ‘hemelse’ pool) veronachtzamen, zolang we in de fysieke werkelijkheid leven. Als je een bepaalde benadering volgt om jouw innerlijke weg te gaan, verzeker je er dan van dat die benadering is gericht op integratie van ‘hemel’ en ‘aarde’ in jezelf. Is dat niet zo – reikt men eenzijdig uit naar boven en is er te weinig aandacht voor het lichaam, met name het onderlichaam - kies dan een andere benadering. Pas ook op voor benaderingen die te mentaal gericht zijn en daardoor het accent van je bewustzijn verplaatsen naar energie- en bewustzijnsniveaus buiten je lichaam.
Het lichaam is eens te meer aandacht waard omdat ontregelingen van onze lichamelijke energiehuishouding – zoals verkrampingen en blokkades - erop wijzen dat we nog iets vasthouden, eventueel onbewust. Als we daar aandacht aan geven, kunnen we verdrongen bewustzijnsinhoud op het spoor komen en dit ‘donker’ in onszelf (ook letterlijk donkere plekken in onze energiehuishouding) transformeren in licht. Dat is precies, waar de Kundalini op uit is. Zo gaan we open voor de helende krachten van aarde en hemel en komen we thuis in ons Zelf.

Zinvolle benaderingen voor genezing en verdere ontwikkeling

(Figuur 7) Opengaan voor het witte hemelse licht; v.l.n.r. (1) ademend vanuit de zonnevlecht of hoger; (2) ademend vanuit het hara-punt; (3) ademend vanuit het chi-punt of ‘kosmisch oog’.

Uit de les van de Kundalini volgt dat - na welke ontregeling dan ook - alleen die benaderingen voor genezing en innerlijke ontwikkeling geschikt zijn, die leiden tot een harmonieuze ordening van lichaam, energiehuishouding en geest (‘mind’ en ‘spirit’) als één geheel. Dit is ook een voorwaarde is voor de eenwording van binnen en buiten (‘zelf’ en ‘niet-zelf’) en het opengaan voor andere lagen van ons multidimensionele wezen (de verscheidene lichamen, energielagen, aura’s of bewustzijnsniveau van de volledige mens).
Een crisis vraagt in eerste instantie om de nodige maatregelen, meestal in de vorm van een behandeling of andere hulp door anderen, die nodig kan zijn omdat we te uitgeput waren of ons geen raad meer wisten (zie ook hierboven de passage Hoe verder na een psychose?).
In tweede instantie zouden we voor onze verdere ontwikkeling een benadering moeten kiezen die op z’n minst lichaamsvriendelijk is, en waarbij we kunnen leren loslaten, wat er niet in ons persoonlijke geheel thuishoort. Zachte vormen van lichaamswerk, sport, dans, Tai Chi, massage en haptotherapie kunnen behulpzaam zijn om weer terug te komen in je lijf. Alles wat neerkomt op forceren is riskant.
Met het oog op het voortzetten van je innerlijke ontwikkeling is het vervolgens beter om je te laten begeleiden op een beproefde inwijdingsweg door iemand die je hierop een paar stapjes vooruit is. Zoek je je heil bij een grote goeroe, dan heb je kans dat je jezelf klein houdt.
Bij wie je precies aan het juiste adres bent, valt hier niet te zeggen. Dat hangt van diverse factoren af - bijvoorbeeld van je persoonlijke ingesteldheid en voorkeuren, en van de vraag, hoe diep je bereid bent te gaan. Maar we kunnen hier wel enkele benaderingen noemen die in aanmerking komen.
Een lichaamsvriendelijke benadering is Kum Nye, oorspronkelijk uit Tibet, naar het Westen gebracht door Tarthang Tulku en ook in Nederland toegepast (zie onder ‘tips en links’ op deze site). In de taoïstische yoga en Chi Kung – ook gespeld als Qi Gong - (bijvoorbeeld van Mantak Chia) heeft men veel kennis van de energiebanen in de acupunctuur en besteedt men veel zorg aan lichaam en energiehuishouding (zie de website van ‘Healing Tao Holland’). Bij deze benadering is het wel nodig, er goed op te letten dat je e.e.a. niet doet vanuit je wil (egoverlangens).
Een benadering waarin Oosterse en Westerse esoterische tradities op evenwichtige en veilige wijze worden verenigd, is de lichaamsgerichte, genezende vorm van ademmeditatie die is geïntroduceerd door de Nederlandse leraar Hetty Draayer. Het ademen vanuit het bekken en verwortelen in de aarde is in haar benadering het uitgangspunt. Door het ademen vanuit het ‘chi-punt’ of ‘kosmisch oog’ in het heiligbeen – dieper dan het meer bekende ‘hara-punt’ -  verenigen Kundalini en kosmische energie zich in het bekken zèlf, in plaats van pas bij het kroonchakra, zodat je vanuit die verbinding kunt voortgaan op je weg. Met behulp van adem- en visualisatieoefeningen gaan de met elkaar verbonden energieën samen stralen door benen en voeten naar de aarde, als begin van het nodige transformatieproces dat leidt tot bewust één-zijn in vrijheid en zelfstandigheid. Door het ademen vanuit deze diepte van het bekken kom je letterlijk en figuurlijk onder de zonnevlecht uit - onder de overheersing door dit energiecentrum, dat bij de meeste Westerse mensen overbelast is en ons, zolang we daar het accent van ons bewustzijn en onze ademhaling hebben, in de greep van denken, emoties en willen houdt.
Er is (nog) geen website over deze benadering. Meer informatie vind je in de boeken van Hetty Draayer, zoals Aura’s, chakra’s, energieën (1983), Naar nieuwe ruimten van bewustzijn (1991) en Meditatie, energie en bewustzijn (2001), verschenen bij uitg. Mirananda-Synthese,

Waar het uiteindelijk om gaat
Hoe je ook in aanraking bent gekomen met de kracht van de Kundalini, op welke wijze je ook maar in moeilijkheden bent geraakt, besef dat alles komt en gaat, zoals de in- en de uitademing, terwijl je zelf datgene bent wat is en blijft: scheppend, waarnemend bewustzijn. De Kundalini is de kracht van de Ene in onszelf. Als persoon op aarde, als mens tussen de mensen met deze goddelijke vonk in ons, kunnen we een brandpunt zijn waardoor de Ene zich in deze wereld uitdrukt. De oplossing van alle moeilijkheden op energetisch niveau tot en met de fysieke ongemakken en kwalen waarin die energiestoornissen zich uitdrukken, ligt in het aannemen van wat de kosmos je aanreikt, er van binnenuit de juiste respons op geven en het ’t volgende moment weer loslaten. Kortom: in ‘meebewegen met het vloeiende heden’.
De kosmos is er onophoudelijk op uit, je aan te reiken wat je nodig hebt. Het is niet nodig en evenmin wenselijk om te volharden in een moeizame en eenzame worsteling. Zo’n gevecht met jezelf draait al te vaak uit op verzet tegen de Eenheid waarin we ons ongemerkt toch al bevinden. Als je zoekt, laat je dan assisteren; als je vindt dat je niet moet zoeken, laat dan ècht diep los. Vlucht niet van de aarde af - als je bijvoorbeeld meditatieve visualisatie-oefeningen doet, visualiseer dan nooit alleen maar iets boven je hoofd maar altijd óók – en bij voorkeur éérst - iets onder je voeten.
Streef niet naar boven maar laat los naar beneden, met de uitademing mee. Dan zal daar achteraan, in één vloeiende beweging, inspiratie, licht en zegen van bovenaf neerdalen, door en om je heen, als een mantel van liefde.